Inhoud
- Hoeveel levers zitten er in het menselijk lichaam?
- In welk systeem zit de lever?
- Welke kant heeft uw lever?
- Hoe werkt de lever?
- Wat is de functie van de lever?
De lever is een groot, ongeveer kegelvormig orgaan dat in de bovenbuik rust. Met een gewicht van ongeveer 3 pond en roodbruin van kleur, heeft de lever een verscheidenheid aan kritieke metabole functies en fungeert onder andere als een fabriek, magazijn en poortwachter.
De grootte van de lever en uitgebreide vascularisatie (d.w.z. zijn bloedvatnetwerk), gecombineerd met zijn grotendeels als een filtratieorgaan werkende, maken de lever vatbaar voor een reeks ziekten en problemen, waaronder fysieke kneuzingen, infecties, vergiftiging en vormen van kanker. Dat de lever alles doet wat hij doet voor je lichaam, zolang het meestal doet in het licht van deze uitdagingen, is een bewijs van zijn opmerkelijke biologische evolutie.
Hoeveel levers zitten er in het menselijk lichaam?
Misschien vanwege de grootte van de lever en het feit dat veel vitale organen (bijv. Ogen, longen, nieren, geslachtsklieren) in paren komen, weet de gewone burger misschien niet dat iedereen maar één lever heeft. Ook is de lever verdeeld in twee lobbendie elk bestaan uit acht segmenten die elk ongeveer 1.000 kleine lobben bevatten. Dat betekent dat de lever in het menselijk lichaam verwijst naar ongeveer 16.000 verschillende lobben. Als je een beetje meer wiskunde doet, kun je op basis van de totale grootte van de lever van ongeveer 3 pond, of 48 ounces, concluderen dat elke lobule een massa heeft van ongeveer 48 / 16.000 ounce of 0.003 ounce. Dat is iets minder dan een tiende van een gram - niet microscopisch, maar komt er wel. De twee lobben worden gescheiden door een band van vezelachtig weefsel, in plaats van een zeer taaie en plakkerige plastic verpakking, die ook de lever verankert in de buikholte zelf.
De anatomie van de lever omvat een aantal verschillende functies, zoals portale triaden (ook wel levertriads genoemd) en gespecialiseerde levercellen genaamd hepatocyten. Zoals onfeilbaar het geval is in de wereld van de levenswetenschappen, is vorm verweven met functie, en de unieke rangschikking van en elementen in levercellen worden gedwongen door de unieke taken die de lever de klok rond doet. Deze functies worden in een volgende sectie gedetailleerd beschreven.
In welk systeem zit de lever?
Hoewel functionele divisies van levende systemen enigszins willekeurig kunnen zijn, wordt de lever beschouwd als een onderdeel van het gastro-intestinale of GI-systeem. Hoewel er geen voedingsproducten door de lever zelf passeren, zijn stoffen die in de lever worden geproduceerd absoluut van vitaal belang voor de vertering van voedsel. In het bijzonder produceert de lever gal, wat essentieel is voor de vertering en opname van vetten. (Vetten zijn een van de drie soorten macronutriënten in het dieet, de anderen zijn eiwitten en koolhydraten.) De 800 tot 1.000 milliliter gal die elke dag in levercellen wordt geproduceerd - dat is ongeveer 2 pond van het spul, let wel - vindt uiteindelijk zijn weg in de twaalfvingerige darm, het deel van het maagdarmkanaal onder de maag maar boven de dunne darm zelf. De gal helpt bij het afbreken van de vetzuren met lange keten in vetten (die ook triglyceriden worden genoemd; triglyceriden bevatten allemaal elk drie vetzuren) om ze voor te bereiden op opname in de bloedbaan over de dunne darmwand.
Een andere manier waarop de lever bijdraagt aan het functioneren van het maag-darmstelsel is door cholesterol te produceren. Je hebt waarschijnlijk gehoord van deze stof vanwege de reputatie van een schurk in het dieet, iets dat in het dieet moet worden vermeden vanwege zijn bijdrage aan hart- en vaatziekten. Hoewel de precieze rol van cholesterol bij hartaandoeningen voortdurend wordt verfijnd, is het duidelijk dat je er een bepaalde hoeveelheid van nodig hebt, omdat je eigen lichaam het maakt - het komt niet alleen uit voedsel dat je eet. Cholesterol is een vet-eiwit structureel hybride molecuul dat vetten door de bloedbaan transporteert.
Welke kant heeft uw lever?
De plaats van de lever in algemene anatomische termen wordt meestal gegeven als het rechter bovenste kwadrant (RUQ) van de buik. Zoals opgemerkt, is de lever een van de grootste organen van het lichaam en weegt ongeveer 3 pond bij volwassenen. Hoewel het zich aan de rechterkant van het lichaam bevindt, bevindt het zich aan de linkerkant van de bovenkant van de maag, die zich meestal aan de linkerkant van het lichaam onder het hart bevindt.
De lever is enigszins onregelmatig gevormd; schematisch lijkt het op een kegel met een afgeronde bovenkant en een vlakke basis. De bovenkant van de lever grenst aan het middenrif, de koepelvormige spier die verantwoordelijk is voor het naar beneden trekken van de longen naar de buik; het middenrif vertegenwoordigt de anatomische grens tussen de thorax en de buik.
Op elk moment bevat de lever ongeveer een achtste van het bloed in je lichaam, ongeveer een pint. Dit is deels te danken aan de enorme omvang van de lever, maar het is meestal een weerspiegeling van de leverfunctie. Bloed komt de lever binnen uit twee hoofdbronnen: de hepatische slagader, dat min of meer recht uit het hart komt en zuurstofrijk bloed vervoert om de leverweefsels te voeden op de gebruikelijke manier van de bloedsomloop, en de poortader, dat het bloed verzamelt dat de darmen baadt en het door de lever leidt om het orgaan de kans te geven materialen te verwerken die zijn geabsorbeerd in het maagdarmkanaal voordat ze de kans hebben om de rest van het systeem te bereiken. Wanneer bloed de lever verlaat, komt het het veneuze systeem binnen en baant het zich een weg naar de rechterkant van het hart.
De lever is direct onder en omgeven door uw ribbenkast, waardoor deze beschikbaar is voor een zorgverlener om basistests uit te voeren, zoals percussie (tikken) en palpatie (gevoel). Wanneer een zorgverlener de lever tot onder de rand van de onderste ribben kan voelen, kan dit echter een teken zijn van leverontsteking (hepatitis) of andere leverziekte. Vaak is RUQ-pijn een teken van leverziekte of ontsteking van de galblaas, gevonden aan de onderkant van de lever.
Hoe werkt de lever?
De lever is waarschijnlijk het meest diverse orgaan in het lichaam, met meer dan 500 specifieke, duidelijk geïdentificeerde functies. De lever zet de ruwe spijsverteringsproducten om in kleinere moleculen die direct in cellulaire metabolische processen kunnen worden gebruikt. Het ontgift het bloed door het te ontdoen van medicijnen en giftige stoffen, inclusief de ammoniak die het gevolg is van het eiwitmetabolisme (de lever zet ammoniak om in ureum, dat vervolgens kan worden uitgescheiden in urine en zweet). Het produceert een verscheidenheid aan eiwitten, waaronder de "factoren" die verantwoordelijk zijn voor de bloedstollende cascade van chemische reacties. Het draagt bij aan de functie van het immuunsysteem door bacteriën rechtstreeks uit het bloed te verwijderen en door immuunfactoren te maken die binnendringende microben bestrijden. Het dient als een opslagplaats van het belangrijke metaalijzer, dat het extraheert uit hemoglobine in rode bloedcellen. Het verwijdert het bloed van bilirubine, ook uit rode bloedcellen; een overaccumulatie van bilirubine resulteert in een aandoening die geelzucht wordt genoemd, wat vaak duidelijk is vanwege het geel worden van de sclera van de ogen van getroffen personen. (Dit is de reden waarom geelzucht al lang wordt erkend als een betrouwbaar teken van ernstige leverziekte of ronduit leverfalen.)
De lever is in staat om te werken op de manier waarop hij dat weer doet, dankzij de zeer royale en dubbele bloedtoevoer en de route die bloed neemt om de lever te bereiken. De leverslagader is net als elke andere slagader doordat het zuurstofrijk bloed naar de lever vervoert en zijn cellen voedt met zuurstof en voedingsstoffen. De poortader komt ondertussen langs de lever langs de leverslagader, maar vervoert voornamelijk zuurstofarm bloed uit de maag en darmen, samen met alles wat het bloed dat door de maagwand en darmen stroomt heeft geabsorbeerd. De eerder genoemde levertriades bestaan uit zeer kleine vertakkingen van de leverslagader en portale ader die parallel lopen aan kleine galwegen en tussen de hepatocyten die ze dienen. (Een triade, meer in het algemeen, is een groep van drie dingen.)
Deze structurele regeling heeft een aantal implicaties voor de toediening van geneesmiddelen, zowel therapeutisch als recreatief, via verschillende routes. Wanneer iemand een medicijn doorslikt, wordt het meestal geabsorbeerd door de dunne darm en komt het door de lever te passeren voordat het de rest van het lichaam kan bereiken nadat het door het hart is gepompt. In de lever kan het worden gedeactiveerd of het kan worden omgezet van een anders inactieve stof in de actieve vorm van een medicijn. Daarom zijn sommige medicijnen alleen effectief als ze intraveneus worden toegediend; wanneer ze worden geïnjecteerd, komen deze medicijnen in het hart en vervolgens in de rest van het lichaam voordat de lever de kans heeft om eraan te werken. Dit wordt het genoemd first-pass effect.
Wat is de functie van de lever?
Een volledige beschrijving van de leverplichten zou een boek kunnen vullen. In een overzicht is het zinvol om vooral te focussen op de metabolische functies van de lever.
Glucose is het kleine molecuul dat uiteindelijk dient als brandstof voor cellen. Het kan worden afgeleid van alle drie de macronutriënten, maar het wordt voornamelijk geassocieerd met de afbraak en assemblage van koolhydraten. Mensen moeten de bloedsuikerspiegel binnen een vrij nauw bereik houden - ongeveer 70 tot 110 milligram per deciliter (tiende van een liter) bloedplasma. De lever levert op korte en lange termijn de grootste bijdrage aan het behoud van stabiele glucosespiegels. De lever zet glucose om in een opslagvorm van het genoemde molecuul glycogeen, wat eigenlijk gewoon een lange keten glucosemoleculen is. Wanneer er veel vraag is naar glucose, zoals tijdens een marathonloop, kan glycogeen in de lever worden afgebroken en de resulterende glucose naar de beenspieren worden gebracht waar dat nodig is. Wanneer een overaanbod van glucose bestaat, kan dit in beperkte mate worden opgeslagen als glucose. Ten slotte kan glucose zelf in de lever worden gemaakt "vanuit het niets" (eigenlijk uit aminozuren en andere kleine koolstofhoudende moleculen).
De lever is ook extreem actief in het vetmetabolisme. Triglyceriden worden opgesplitst in glycerol en vetzuren in leverweefsels en de vetzuren zelf worden ofwel geoxideerd voor gebruik door de zeer drukke en energieverslindende lever zelf of worden naar andere weefsels gebracht. Zoals opgemerkt, maakt de lever cholesterol en andere lipoproteïnen, die transportmoleculen voor vetten zijn. Wanneer voedingsstoffen worden ingenomen die groter zijn dan de behoefte van het lichaam, zet de lever de glucose en aminozuren van koolhydraten en eiwitten, evenals de ingenomen vetten zelf, om in triglyceriden die worden verpakt en gedistribueerd naar andere delen van het lichaam voor opslag als vetweefsel.
Ten slotte is de leversrol in het eiwitmetabolisme eveneens onmisbaar. Aminozuren, de bouwstenen van eiwitten, bevatten een aanzienlijke hoeveelheid stikstof in de vorm van aminogroepen. Deze worden in de lever verwijderd uit aminozuren, waardoor de zuren vrijkomen voor gebruik in koolhydraten en ver metabolische routes. De lever maakt ook bloedproteïnen zoals albumine, aminozuren die daarom niet in het dieet hoeven te worden gegeten. Ten slotte, zonder dat de lever ammoniak omzet in ureum, zou de ammoniak die zich anders zou opbouwen de hersenen en andere elementen van het centrale zenuwstelsel onomkeerbaar vergiftigen.
Uit de voorgaande discussie moet duidelijk zijn dat zonder de lever het leven niet langer dan een dag of twee kan doorgaan, wat is waarom het krijgen van op levertransplantatielijsten een letterlijke do-or-die-propositie is voor degenen die ongelukkig genoeg zijn om ernstig te lijden leverziekte (zie de 'bronnen' voor een lijst met veelvoorkomende leveraandoeningen).