Inhoud
- Definitie van beperkende factor
- Predation
- Beperkende factoren voor mensen zijn andere mensen
- Omgevingsfactoren
- Ziekte
Alle levende populaties hebben een neiging tot groei. Tegelijkertijd ondervinden deze populaties beperkingen van dat potentieel. Sommige factoren die de groei van de menselijke populatie beïnvloeden (en de groei van de populatie van andere organismen) zijn onder meer predatie, ziekte, schaarste aan vitale hulpbronnen, natuurrampen en een ongunstige omgeving.
De mensheid heeft in meer of mindere mate op verschillende punten in de loop van de geschiedenis al deze obstakels ervaren en voor het grootste deel overwonnen. Hoewel we sommige van deze beperkende factoren voor de mens kunnen overwinnen, zijn we niet immuun voor ze allemaal.
Definitie van beperkende factor
Een beperkende factor is een factor, toestand of kenmerk in een omgeving die de groei, overvloed of verspreiding van een populatie beperkt of regelt. Deze kunnen afhankelijk van de dichtheid zijn (hangt af van hoeveel er in de populatie zijn) of dichtheid-onafhankelijke (hangt niet af van het aantal in de populatie) factoren.
Laten we een paar voorbeelden bekijken. Een voorbeeld van een dichtheidafhankelijke factor zou voedsel zijn. Wanneer een bevolking groot is, is er minder voedsel om rond te gaan om elk individu te voeden. Dit volgt de definitie van de beperkende factor, omdat deze de groei van een populatie regelt en de populatie alleen beïnvloedt wanneer deze een bepaalde grootte / dichtheid heeft.
Een dichtheidsonafhankelijke factor zou natuurrampen zijn. Een bosbrand maakt het bijvoorbeeld niet uit hoe groot de populatie is, maar het beperkt de populatiegroei.
Predation
De vroegste mensen waren jager-verzamelaars die weinig anders leefden dan andere dieren, met alleen rudimentair hulpmiddelgebruik om zich te onderscheiden van minder intelligente landzoogdieren. De roofdieren die de kuddes slokten die ook door mensen werden gevolgd, vormden een actieve bedreiging voor de mens, en de dood door predatie, vooral van jong en ziek, zou beperkte mogelijkheden voor menselijke proliferatie hebben. Dit was een van de belangrijkste factoren die de groei van de menselijke bevolking tijdens onze vroege geschiedenis beïnvloedden.
Het gebruik van vuur en steeds geavanceerdere hulpmiddelen, met name wapens, verminderde deze bedreigingen en stond een beperkte groei van de menselijke bevolking toe.
Beperkende factoren voor mensen zijn andere mensen
Andere mensen vormden ook een bedreiging voor de algemene groei van menselijke populaties. Groepen mensen die in dezelfde regio woonden, streden indirect om vitale hulpbronnen zoals voedsel en water. Ze voerden ook directe gevechten uit over territorium en andere zaken. Oorlogvoering blijft de menselijke bevolking bedreigen. Alleen al in de 20e eeuw waren oorlogen verantwoordelijk voor de vroegtijdige dood van tientallen miljoenen mannen, vrouwen en kinderen.
Omgevingsfactoren
Het milieu zelf was en is in veel gevallen nog steeds een van de belangrijkste factoren die de groei van de menselijke bevolking beïnvloeden. Menselijke reactie op en manipulatie van de omgeving hebben het probleem verminderd of verergerd.
Jagers-verzamelaars, die alleen de voeding gebruiken die van nature in de vorm van plantenleven groeit of in de vorm van dierenleven in een bepaald gebied ronddwaalt, ondervonden voedingstekorten die hun vermogen beïnvloedden om ziekten te weerstaan, de vruchtbaarheid te behouden en hun jongen te voeden. De ontwikkeling van de landbouw, die de bodem met succes heeft geëxploiteerd om grotere gewassen te kunnen dragen dan natuurlijk, ging echter vooraf aan een voortdurende versnelling van de groei van de wereldbevolking.
Ziekte
Ziekte is altijd een van de grootste beperkende factoren voor mensen geweest. Gedurende het grootste deel van de menselijke geschiedenis konden mensen zelfs de eenvoudigste infecties niet bestrijden. Ziekten brachten veel mensen weg voordat ze zich konden voortplanten en namen in feite het leven van de meeste kinderen voordat ze de leeftijd van vijf bereikten.
Deze hulpeloosheid werd vaak verergerd door een slecht begrip van sanitaire voorzieningen en persoonlijke hygiëne. Pas in de laatste twee eeuwen is de gezondheid van de mens proactief geholpen door vooruitgang in technologie en geneeskunde, zoals de ontdekking van antibiotica. Sinds de Tweede Wereldoorlog zijn de sterftecijfers in minder ontwikkelde landen sterk verlaagd.