Inhoud
- TL; DR (te lang; niet gelezen)
- Oceaanstromen aan de oppervlakte
- Deep Ocean Currents
- Stromingen en klimaat
Veel krachten combineren om oceaanwater te verplaatsen. Getijden eb en vloed vanwege de zwaartekracht tussen de aarde en de maan.
Wind kan ook water verplaatsen en de aardrotatie voegt een richting toe, maar de belangrijkste factoren in de sterkste en meest stabiele stromingen van de oceanen zijn temperatuur, zoutgehalte en dichtheid.
TL; DR (te lang; niet gelezen)
De intensiteit van de zon regelt de temperatuur van de oceanen aan het oppervlak. Warm water is minder dicht dan koud water. Koud water, rijk aan voedingsstoffen, wordt gevormd aan de polen. Wanneer oceaanwater bevriest, laat het dicht, zout water achter dat snel zinkt. Het creëren van dit koude, dichte water duwt diep water over de hele wereld en vormt oceaanstromingen.
Oceaanstromen aan de oppervlakte
De wind speelt een belangrijke rol in hoe oceaanstromingen aan de oppervlakte worden gecreëerd. Net als regelmatige stromingen in het water, zijn er winden die consequent op bepaalde delen van de aarde blazen.
Laten we zeggen dat elke dag, tijdens een bepaald seizoen, een sterke wind begon te waaien van het noorden naar het zuiden langs de oevers van een continent. Denk aan de kracht van deze wind als een hand die zachtjes water duwt. Het verplaatste water wordt oceaanwaarts gedraaid door de aardrotatie.
Waarom zorgt dit fenomeen, ook bekend als het Coriolis-effect, ervoor dat de oceaan zich terugtrekt zoals bij eb? Is het omdat de wind alleen de bovenste laag water beweegt? Nee - onder die oppervlaktestroom stroomt koud, voedselrijk water binnen om de plaats van het oppervlaktewater in te nemen.
Hoewel de wind eerst oppervlaktewater verplaatst, wordt diep oceaanwater uiteindelijk ook beïnvloed door oppervlakteweer.
Deep Ocean Currents
Stromingen in de diepe oceaan worden meestal veroorzaakt door een fenomeen genaamd thermohaline circulatie. "Thermohaline" is een mooie combinatie van de Griekse wortels voor zout (-haline) en temperatuur (thermo-).
De thermohalinecirculatie begint in de Noord-Atlantische Oceaan, waar het water erg koud is (veel kouder dan de oceaan voor de kust van Cape Cod of Maine, waar brute winters zoetwatermeren, vijvers en zelfs rivieren bevriezen, maar niet de oceanen). In de Noord-Atlantische Oceaan kan het echter zo koud worden dat zelfs het oceaanwater bevriest. Wanneer zout water bevriest, laat het veel extra zout achter, wat zorgt voor echt dicht water.
Zie dat dichte water als zwaar. Dat zware water zinkt snel in gebieden waar zich poolijs heeft gevormd.
Dit koude, dichte, zinkende water is de basis voor een stroomsysteem dat de hele wereld beslaat. Terwijl dit koude water van het ijs naar zonnigere breedten reist, begint het op te warmen. Levende wezens zoals microscopische algen gebruiken de voedingsstoffen voor voedsel en stabiliseren de hele voedselketen. Naarmate het water warmer en minder dicht wordt, begint het te stijgen. Koude landen zijn afhankelijk van warmwaterstromen om het leven draaglijk te maken waar koude lucht het klimaat domineert.
Diep waterstromen bewegen langzaam en voorspelbaar over de hele wereld in een cyclisch systeem dat vaak de "Global Conveyor Belt" wordt genoemd.
Het water neemt enkele omwegen, maar in het algemeen volgen de stromingen een consistent patroon. Koud, dicht water aan de polen wordt warm en minder dicht aan de evenaar, en dan wordt het weer koud en dicht als het de tegenovergestelde pool bereikt.
Stromingen en klimaat
Hoewel het op sommige dagen misschien niet lijkt, is de algemene temperatuur van de planeten aan het opwarmen. Hogere temperaturen voorkomen dat zich ijs vormt in de poolgebieden.
Arctisch ijs is zelfs op een dieptepunt en smelt nog steeds. Minder ijsvorming betekent dat er minder koud, dicht water zinkt. Zonder koud, zout water dat de diepte in snelt, bewegen oceaanstromen langzamer. Sommige experts zeggen dat de toename van de zoetwatervoorziening er uiteindelijk voor kan zorgen dat de stromingen helemaal stoppen met bewegen.
Zonder stromingen om de temperatuur van zowel de lucht als het water te helpen reguleren, lopen klimaten over de hele wereld het risico drastisch te veranderen.