Inhoud
Tsunami's behoren tot de meest verwoestende natuurrampen op aarde. De menselijke kosten zijn enorm; sinds 1850 zijn naar schatting 420.000 mensen gedood door de enorme golven. Tsunami's decimeren de economie en ecologie van de gebieden die ze treffen; ze hebben onnoemelijke schade toegebracht aan kustbezit, gemeenschappen en habitats. Tsunami's en de aardbevingen die ze veroorzaken, hebben onmiddellijke gevolgen en langdurige gevolgen voor de ondergelopen gebieden.
Tsunami-oorsprong
De meeste tsunami's zijn afkomstig uit subductiezones, waar een dichte oceanische tektonische plaat zinkt onder lichtere continentale korst. Naarmate de wrijving tussen de twee platen toeneemt, kunnen ze vast komen te zitten. Wanneer de platen plotseling vast komen te zitten of een van hen breekt, komt energie vrij als een aardbeving. Tijdens een onderzeese aardbeving verplaatst de verticale beweging van een plaat het water erboven, waardoor golven worden voortgebracht die zich over het oceaanoppervlak voortplanten. Vulkaanuitbarstingen en onderzeese aardverschuivingen genereren ook tsunami's. Omdat de aardbevingen en vulkanen die ze produceren moeilijk nauwkeurig te voorspellen zijn, zijn tsunami's zelf bijna onmogelijk te voorspellen. Wanneer een tektonische storing optreedt, kunnen tsunami-waarschuwingen worden gegeven, hoewel tsunami's met dergelijke snelheden reizen - gemiddeld 750 kilometer per uur - dat gebieden in de buurt van het epicentrum weinig tijd hebben om zich voor te bereiden.
Menselijke impact
De meest verschrikkelijke en onmiddellijke nasleep van een tsunami is het verlies van levens. Tsunamis heeft tussen 1900 en 2009 meer dan 255.000 levens geëist, inclusief de tsunami die op 26 december 2004 op Sumatra is ontstaan, waarbij meer dan 225.000 mensen zijn omgekomen. Tsunami's vernietigen ook enorme stukken infrastructuur en eigendommen. Verlies van leven en materiaal wordt veroorzaakt door de eerste impact van de tsunami-golf zelf, gevolgd door een snelle terugtrekking van het water dat mensen en puin met zich meebrengt.
Tsunami's blijven mensen beïnvloeden nadat de wateren zijn teruggetrokken. Tsunami's kunnen rioleringen overweldigen, structuren vernietigen en rottende lichamen in hun kielzog achterlaten, wat leidt tot gezondheidsproblemen op lange termijn die verband houden met besmet water, blootstelling en verhoogde verspreiding van ziekten. Psychische schade kan ook blijven hangen; de Wereldgezondheidsorganisatie ontdekte dat Sri Lankaanse overlevenden van de tsunami in 2004 twee jaar na de gebeurtenis last hadden van een posttraumatische stressstoornis.
Invloed op het milieu
Tsunami's kunnen ecosystemen op land en in zee decimeren. Op het land worden dieren gedood en planten ontworteld. Inundatie van zout water kan de binnenlandse invasie van zouttolerante planten, zoals grassen en mangroven, en verlies van bodemvruchtbaarheid in kustlandbouwgrond bevorderen. Tsunami's vervoeren ook enorme hoeveelheden zand, waardoor velden met onderwaterduinen ontstaan en stranden worden hervormd. De kracht van de golven kan zelfs rotsachtige zeebodems verscheuren; na de tsunami die Japan op 11 maart 2011 trof, ontdekte het Tohoku National Fisheries Research Institute dat grote rotsen waren omgegooid en langs de kust waren geteisterd, waardoor hele gemeenschappen van zee-egels en abalone, beide vitale visbestanden, waren verwoest. Tsunami's brengen ook de lokale omgeving in gevaar door het transport van kunstmatig afval, inclusief bouwmaterialen; verspreiding van giftige stoffen, zoals asbest en olie; en afgifte van straling van beschadigde nucleaire installaties.
Beperking van de nasleep van Tsunami
De juiste verwijdering van afval is cruciaal tijdens de nuttige toepassing. Onjuiste verbranding of dumpen van afval kan leiden tot secundaire schade aan mens en milieu. Tijdens het herstel zijn de hoogste prioriteiten het veiligstellen van schoon drinkwater en voedsel voor getroffen mensen en het bevatten van gevaarlijk materiaal. Naast onmiddellijke hulp zijn de kosten van de wederopbouw een last voor de lange termijn. Infrastructuur moet worden hersteld voordat de economie van een regio kan herstellen. Particuliere donaties en hulp van nationale en internationale organisaties zijn cruciaal in de nasleep van een tsunami.