Inhoud
De vele massieve lagen water onder het golvende oppervlak van een oceaan worden beschouwd als diepe oceaanlagen en naar schatting 90 procent van een oceaan is diep water. Verschillende krachten zorgen ervoor dat dat water diepe oceaanstromingen genereert die met een specifiek circulatiepatroon over de hele wereld stromen.
Deep Ocean Currents
Diepe oceaanstromingen in oceanen worden veroorzaakt door een grote hoeveelheid zinkend oppervlaktewater. Oppervlaktewater is de bovenste laag water die zich het dichtst bij het bovenoppervlak bevindt. De zon kan deze toplaag gemakkelijk bereiken, het oppervlaktewater verwarmen en een deel van het water verdampen. Wanneer het oppervlaktewater extreem koud wordt, zorgt de lagere temperatuur en het extra zout ervoor dat het oppervlaktewater dichter wordt dan het water eronder en dus zakt het oppervlaktewater naar de diepe waterlagen van de oceaan in een circulatieproces dat bekend staat als thermohaline circulatie. Thermohaliene circulatie, of het zinken van zeer dicht oppervlaktewater, is de bron van diepe stromingen in oceanen.
Waar ze voorkomen
Thermohaliene circulatie kan zich alleen ontwikkelen in extreem koude gebieden waar de temperatuur van de lucht laag genoeg is om het oppervlaktewater erg koud, zeer zout en dichter te maken dan het water eronder. Dus komen diepe stromingen meestal voor in de hogere breedtegebieden van de aarde, zoals Noord-Atlantisch diep water en Antarctisch bodemwater, en vanuit deze ijskoude polewardgebieden stromen de diepe stromingen in een relatief langzaam tempo naar de evenaar.
Kenmerken
Na het thermohaliene circulatieproces mengt het oppervlaktewater dat naar de diepe oceaan zinkt niet goed met het water eronder, en dus is het gemakkelijk om de zinkwatermassa's te identificeren met behulp van wetenschappelijke gegevens. Diepe stromingen kunnen worden onderscheiden door de extreem koude watertemperaturen, de relatief hoge zuurstofconcentratie en de hoge zoutgehaltes die allemaal het gevolg zijn van zinkend oppervlaktewater. Vanwege deze omstandigheden is het water in diepe oceaanstromingen ook erg dicht.
Circulatiepatroon
Veel diepe stromingen volgen een specifiek circulatiepatroon terwijl ze rond de planeet reizen, en het patroon vormt meestal een cyclus. De meeste zinkende diep waterstromen vormen zich in de Noord-Atlantische Oceaan, nabij IJsland, en vanaf daar begint de diepe stroom zijn circulatiepatroon. Het zeer dichte water in de diepe stroming stroomt zuidwaarts langs de zuidelijke rand van Afrika, reist over de zuidelijke Indische Oceaan, stroomt langs de oostkant van Australië en gaat over in de Noordelijke Stille Oceaan. Zodra de diepe stroom de Noordelijke Stille Oceaan binnentreedt, veroorzaken stijgende temperaturen een lagere dichtheid in het diepe water, en op zijn beurt wordt het water drijvend en stijgt weer naar de oppervlakte.
Het oppervlaktewater in de Noordelijke Stille Oceaan stroomt vervolgens naar het zuiden, glijdend tussen Azië en Australië, wikkelt zich opnieuw rond de zuidelijke rand van Afrika - maar dit keer naar het westen - en stroomt vervolgens over de Zuid-Atlantische Oceaan. Vanuit de Zuid-Atlantische Oceaan verbindt het water zich met de Golfstroom en stroomt het opnieuw naar het noorden. Zodra het terugkeert naar de koudere, hogere breedtegraden van de Noord-Atlantische Oceaan, zakt het dichte oppervlaktewater terug naar het lagere diepe water, vormt een diepe stroom en herhaalt de hele cyclus opnieuw.