Inhoud
Als je dezelfde beelden van de aarde en de maan had als het Voyager 1-ruimtevaartuig van Saturnus toen het door de geringde planeet in 1980 vloog, zou je de twee bekende orbs dramatische schaduwen zien werpen. Voor een waarnemer binnen een van deze schaduwen, lijkt de planeet donker. Terwijl de maan om de aarde draait, verandert de hoeveelheid in de schaduw voortdurend. Er is niets dat het fysiek bedekt; de duisternis is een gevolg van je uitkijkpunt.
Dag en nacht
Elk lichaam in het zonnestelsel heeft een dag- en nachtkant. Voor een geschikt geplaatste waarnemer schijnt de dagzijde met het gereflecteerde licht van de zon, terwijl de nachtzijde in schaduw en onzichtbaar is; een lijn scheidt deze twee helften van het lichaam. Waarnemers op aarde kunnen de schaduwen zien van de drie grote lichamen die tussen deze planeet en de zon passeren: Mercurius, Venus en de maan. Alle planeten en manen voorbij de baan van de Aarde, aan de andere kant, verschijnen altijd vol, tenzij je toevallig de ene ziet overschaduwd door de andere.
Volle maan en nieuwe maan
De lijn die dag en nacht verdeelt op de maan is recht en het feit dat de helft van de maan in het licht staat en de andere helft in het donker, verandert nooit. Wat wel verandert, is de oriëntatie van de maan ten opzichte van de aarde en de zon. Wanneer de maan voorbij de baan van de aarde staat en in een directe lijn met de zon, lijkt deze vol, net als alle buitenaardse planeten. Wanneer het precies tussen de aarde en de zon is, zie je aan de andere kant alleen de schaduw van de nieuwe maan.
De fasen van de maan
Naarmate de nieuwe maan geleidelijk vol wordt, kun je zien dat deze geleidelijk lichter wordt, gaande van wassende halve maan tot eerste kwartier tot wassende maan tot vol. De hoeveelheid licht die je op een bepaalde nacht waarneemt, is een gevolg van de hoekrelatie tussen de zon, de maan en de aarde. Op analoge wijze, terwijl de maan in zijn baan blijft, kun je de toename van de schaduw observeren naarmate deze verder gaat door afnemende maan, derde kwartier en afnemende halve maan tot deze weer nieuw is. Er is niets dat de schaduw bedekt - het is gewoon dat deel van de maan waarop de zon niet schijnt.
De fasen van Venus
De inferieure planeten - Mercurius en Venus - vertonen ook fasen, maar omdat deze planeten zo klein lijken, wist niemand van deze fasen totdat astronomen ze met telescopen konden observeren. Wanneer Venus aan dezelfde kant van de zon staat als de aarde, wordt het geleidelijk een halve maan, verdwijnt het en verschijnt het weer. Omdat Venus dichtbij is wanneer dit gebeurt, is het ook helder en dit fenomeen bracht de ouden ertoe te geloven dat het twee sterren waren. Ze noemden de afnemende Venus Hesperos, de avondster omdat deze verschijnt wanneer de zon ondergaat. De wassende Venus, die vlak voor de zon opkomt, was Phosphoros, de ochtendster.