Inhoud
Meststoffen leveren essentiële voedingsstoffen voor gazons en tuinen, maar dezelfde voedingsstoffen kunnen ernstige problemen veroorzaken voor de aquatische ecosystemen van vijvers, meren en beken. Planten hebben relatief grote hoeveelheden stikstof en fosfor nodig voor een optimale groei, dus de meeste universele kunstmestproducten bevatten aanzienlijke hoeveelheden van deze twee voedingsstoffen. Maar overtollige stikstof en fosfor die in waterwegen terechtkomt, kan een onevenwichtige groei van waterorganismen bevorderen, wat leidt tot gevaarlijk lage niveaus van opgeloste zuurstof.
Beperkt door voedingsstoffen
De term "meststof" kan van toepassing zijn op elke stof die voedingsstoffen levert die nodig zijn voor grassen, tuingewassen, fruitbomen en andere soorten beheerde vegetatie. Bijgevolg bevatten kunstmestproducten een grote verscheidenheid aan stoffen omdat planten ten minste 17 elementen nodig hebben voor een goede groei en voortplanting. De meeste commerciële meststoffen leveren echter de drie belangrijkste voedingsstoffen: stikstof, fosfor en kalium. Van deze drie vormen stikstof en fosfor het grootste risico voor waterwegen omdat ze de voedingsstoffen beperken - met andere woorden, de groei van bacteriën en planten wordt gereguleerd door de beperkte hoeveelheden stikstof en fosfor die aanwezig zijn in natuurlijke omgevingen.
Alles met mate
Veel waterorganismen, waaronder vissen, kunnen niet overleven zonder voldoende zuurstof dat is opgelost in het water dat hen omringt. Algen en andere waterplanten produceren opgeloste zuurstof als bijproduct van fotosynthese, het proces waarbij ze voedsel maken van kooldioxide en zonlicht. Een overmatige algenpopulatie leidt echter tot zuurstofgebrek. Een dikke laag algen bovenop een waterweg kan de zuurstofproductie verstoren door grotere fotosynthetische planten af te schermen. Nog belangrijker is dat overmatige algengroei leidt tot een overvloed aan dode algen, die moeten worden afgebroken door bacteriën en schimmels. Deze intense bacteriële en schimmelactiviteit verbruikt zuurstof en kan de hoeveelheid opgeloste zuurstof in meren, vijvers en beekjes ernstig verminderen of uitputten.
Evenwicht is de sleutel
Wateren, zoals de meeste aardse omgevingen, zijn de thuisbasis van zorgvuldig uitgebalanceerde ecosystemen waarin verschillende organismen op elkaar inwerken. Zowel natuurlijke als kunstmatige omstandigheden kunnen dit evenwicht verstoren, maar de effecten van kunstmatige verstoringen zijn vaak meer uitgesproken. De relatie tussen algen en andere waterorganismen is een voorbeeld van dit evenwicht. De beperkte beschikbaarheid van voedingsstoffen, zoals stikstof en fosfor, helpt de algenpopulatie op een niveau te houden dat bijdraagt aan de juiste hoeveelheid opgeloste zuurstof. Maar algen gedijen op overtollige stikstof en fosfor uit meststoffen. Wanneer de voedingsstoffen in meststoffen in waterwegen terechtkomen in plaats van op terrestrische planten, neemt de algengroei snel toe, waardoor een ecologische onbalans ontstaat die resulteert in de uitputting van opgeloste zuurstof.
Houd het mager
De belangrijkste manier om de hoeveelheid mestresten die de waterwegen binnendringt en zuurstofgebrek bevordert te verminderen, is om overmatige en onjuiste bemesting te voorkomen. Veel commerciële meststoffen bevatten oplosbare stikstof, die gemakkelijk door de grond uitlogt of wegvloeit in irrigatiewater of regenval als het op het verkeerde moment of met onjuiste snelheden wordt aangebracht. Hoewel fosfor in de bodem bestand is tegen uitloging, kan het in waterwegen terechtkomen wanneer het teveel wordt toegepast of wanneer onjuist bodembeheer de erosie van fosforrijke bodemdeeltjes mogelijk maakt. Een andere ernstige bron van afvoer van voedingsstoffen is kunstmest die op niet-absorberende oppervlakken zoals trottoirs en opritten valt. Deze geconcentreerde, gemakkelijk beschikbare voedingsstoffen worden door regenval gewassen in de regenafvoer en van daaruit in meren, rivieren en beken.