Inhoud
- TL; DR (te lang; niet gelezen)
- Convergente plaatgrenzen
- Continentale en oceanische platen
- Vulkanen en bergen
Ongeveer 45 miljoen jaar geleden, toen het Euraziatische continent in botsing kwam met het Indiase subcontinent, ontstonden de bergen van de Himalaya. In platentektoniek, de wetenschappelijke theorie die de structuur van de aardkorst verklaart en hoe deze beweegt, heeft de planeet ongeveer negen grote platen en veel kleinere, gerangschikt in puzzelstukjes over de hele wereld. Deze platen schaatsen over de mantel van de aarde, een binnenste laag samengesteld uit rotsen die de kern van de aarde omringen. Als een verenigende theorie in de geologie onderschrijven de meeste geologen de plaattektoniek, omdat het hen helpt deze veranderingen te beschrijven die zich voordoen in de aardkorst.
TL; DR (te lang; niet gelezen)
Wanneer continentale platen botsen, vormen zich bergen. Het minst begrepen van alle tektonische grenzen, continentale platen hebben een grotere dichtheid, soms reikend lager dan de mantel. Wanneer deze platen botsen, doet het denken aan de kracht van twee stieren die stoten stoten. Hoewel enige subductie kan optreden, omvatten de effecten bij deze grenzen vaak een breed en gevouwen bergketen, intense verkruimeling, fouten en een gecondenseerd, verdikt gebied binnen de botsingszone.
Convergente plaatgrenzen
Waar platen elkaar ontmoeten in platentektoniek, vormen zich drie soorten grenzen: convergent, divergent en transform. Convergente grenzen omvatten wanneer twee continentale platen botsen, twee oceanische platen samenkomen of wanneer een oceanische plaat een continentale plaat ontmoet. Verschillende gebeurtenissen kunnen voorkomen. In het algemeen, wanneer de oceanische plaat een continentale raakt, heft de continentale plaat op en gaat de oceanische plaat eronder of onderwerpen zich eraan. Wanneer twee oceanische platen botsen, onderwerpt de oudere, zwaardere plaat meestal onder de andere.
••• Jupiterimages / Photos.com / Getty ImagesContinentale en oceanische platen
Continentale platen onderwerpen meestal niet aan onderzeese platen vanwege hoe dik en drijvend ze zijn. In plaats daarvan buigen, breken en verkreukelen continentale platen meestal, waardoor plooien, dikke vouwen en bergketens zoals de Andes, Zwitserse Alpen en de Himalaya ontstaan. Rotsen gevangen in de botsingszone ondergaan veranderingen vanwege de extreme hitte en knijpen. Metamorfe rotsen genoemd, vind je leisteen, gneis en leisteen in deze bergketens. Dit omvat de eroderende Appalachen, die ooit even hoog of hoger waren dan de Himalaya, en gevormd toen de Noord-Amerikaanse plaat in botsing kwam met Gondwana, een supercontinentale plaat die ooit Zuid-Amerika en Afrika omvatte.
Vulkanen en bergen
In gebieden waar oceanische platen in botsing komen met continentale platen, vormen zich vaak vulkanen, zoals de vulkanen die de Stille Oceaan omcirkelen, de Ring of Fire genoemd. Langs de Pacifische plaat in het noordwesten van de Verenigde Staten bestaat het Cascade-gebergte uit verschillende vulkanen die worden gevormd door de oceanische plaat die zich onder de continentale onderwerpt. Transformatiegrenzen vormen ook, zoals de San Andreas-foutzone, waar de twee kanten van de fout in tegengestelde richtingen bewegen en langs elkaar schuiven. De Pacifische plaat in het westen maalt horizontaal naar het zuidoosten, terwijl de Noord-Amerikaanse plaat naar het noordwesten beweegt.