Inhoud
- Hogere breedtegraden hebben koelere klimaten
- Waterlichamen regelen neerslag en gematigd klimaat
- Bergen verstoren de luchtstroom
- Hogere hoogtes hebben koelere klimaten
Klimaat is het heersende patroon van temperatuur en neerslag in een regio. Het klimaat in een regio kan tropisch of frigide, regenachtig of droog, gematigd of moesson zijn. Geografie of locatie is een van de belangrijkste bepalende factoren in het klimaat over de hele wereld. Geografie zelf kan worden onderverdeeld in componenten, waaronder afstand tot de evenaar, hoogte boven zeeniveau, afstand tot water en topografie, of het reliëf van het landschap.
Hogere breedtegraden hebben koelere klimaten
Breedtegraad is een maat voor de afstand tot de evenaar. Locaties tussen de Kreeftskeerkring en de Steenbokskeerkring, tussen 23 graden noord en 23 graden zuiderbreedte, worden als tropisch beschouwd. Terwijl je weggaat van de evenaar, verschuiven klimaten stapsgewijs door subtropisch, gematigd, subarctisch en, tenslotte, noordpool aan de polen. De kanteling van de aarde op zijn as betekent dat hoe verder je van de evenaar komt, hoe langer het gebied elk jaar weg van de zon wordt gekanteld, en hoe koeler en meer seizoensgebonden het klimaat.
Waterlichamen regelen neerslag en gematigd klimaat
Meer dan 70 procent van het aardoppervlak is bedekt met water, dus het is logisch dat waterlichamen het klimaat beïnvloeden. Oceanen en meren zijn erg goed in het opslaan van de warmte die ontstaat wanneer de energie van de zon wordt geabsorbeerd door het water. Het water verwarmt en voegt vocht toe aan de lucht erboven, een proces dat de belangrijkste luchtstromen over de hele wereld aandrijft. Waterlichamen maken het klimaat van aangrenzende landmassa's ook gematigder. Ze absorberen extra warmte tijdens warme periodes en geven deze af tijdens koelere periodes. Warme, vochtige oceaanlucht drijft neerslagpatronen over de hele wereld aan als het valt als neerslag omdat het over koelere landmassa's wordt gedragen.
Bergen verstoren de luchtstroom
Bergketens zijn barrières voor de soepele beweging van luchtstromen over continenten. Wanneer een luchtmassa bergen tegenkomt, wordt deze vertraagd en afgekoeld omdat de lucht in koelere delen van de atmosfeer wordt gedwongen om over de obstructie te bewegen. De gekoelde lucht kan niet meer zoveel vocht vasthouden en afgeven als neerslag op de bergketen. Zodra de lucht boven de berg is, heeft het niet meer veel vocht en is de lijzijde van bergketens droger dan de windwaartse kant.
Hogere hoogtes hebben koelere klimaten
Klimaten worden koeler en het koude seizoen duurt langer naarmate de hoogte boven zeeniveau stijgt. Dit geldt voor bergen en hooggelegen plateaus, zoals de steppen van Mongolië. Elke 1,61 kilometer (1 mijl) in hoogtewinst komt ongeveer overeen met 1,290 kilometer (800 mijl) verder van de evenaar. Mechanisch gezien hebben hogere hoogten een lagere luchtdruk, minder atomen per eenheid lucht om te exciteren en dus lagere temperaturen. Bergen ontvangen vaak meer neerslag dan de omringende laaglanden, maar veel hooggelegen vlakten zijn woestijnen vanwege hun ligging aan de lijzijde van een bergketen of continentale massa.