Inhoud
Bomen, zoals alle levende organismen, gebruiken verschillende reproductiestrategieën. Pijnbomen hebben speciale structuren, de dennenappel, ontwikkeld als centraal reproductiemiddel. De dennenappel is de sleutel tot succesvolle bemesting van zaden en speelt een belangrijke rol bij het verspreiden van zaden over een breed gebied. Gewoonlijk bevat een enkele dennenboom zowel mannelijke als vrouwelijke dennenappels.
TL; DR (te lang; niet gelezen)
In tegenstelling tot loofbomen die hun zaden omringen met fruit, produceren pijnbomen zaaddragende kegels om zich voort te planten.
Dennenappels
••• carlosbezz / iStock / Getty ImagesPijnbomen planten zich voort door zaden te produceren. In tegenstelling tot loofbomen, die zaden produceren die omgeven zijn door fruit, bevinden dennenzaden zich op schalen van structuren die kegels (dennenappels) worden genoemd. Pijnbomen bezitten zowel mannelijke als vrouwelijke reproductieve structuren of kegels.
Zowel mannelijke als vrouwelijke kegels staan aan dezelfde boom. Typisch bevinden de mannelijke kegels die stuifmeel produceren zich op de onderste takken van de boom. Dit om te voorkomen dat het stuifmeel op de vrouwelijke kegels van dezelfde boom valt en dus de bevruchting met andere pijnbomen bevordert, wat de genetische variatie tussen bomen verbetert.
De mannelijke kegels, ook bekend als katjes, zijn alleen aanwezig in de lente van het jaar wanneer ze stuifmeel produceren. Ze lijken niet op de dennenappels waar velen bekend mee zijn, maar zijn lange dunne structuren die zacht zijn en zich in clusters op de takken bevinden.
Bevruchting
Stuifmeel wordt geproduceerd door de mannelijke kegel. Een korrel van dennenpollen bevat de genetische informatie van de dennenboom waaraan hij hangt. Elke stuifmeelkorrel is uitgerust met twee kleine vleugelachtige structuren die het stuifmeel helpen omhoog te komen in de lucht en een brede verspreiding bevorderen. De pollenkorrel vindt dan zijn weg naar een ontvankelijke vrouwelijke kegel, die stevig en hard lijkt te zijn. Zodra het stuifmeel op de kegel landt, groeit het een lange dunne buis in het midden van de kegel waar het ei zich bevindt. Daar wordt de genetische informatie in de stuifmeelkorrel gecombineerd met de genetische informatie in het ei en ontstaat een bevrucht embryo.
Naarmate de tijd verstrijkt (meestal ongeveer twee jaar) groeit het embryo uit tot een zaadje en wordt de kegel bruin en ontwikkelt deze schubben. Op dit moment lijkt de dennenappel op de bekende kegels die op de bosbodem liggen. Als een van de dennenappelschubben wordt verwijderd, kan een volwassen zaad aan de basis worden gezien. Als het wordt geplant, zal dit zaad uitgroeien tot een pijnboom.
Zaadverspreiding
Omdat planten onbeweeglijk zijn, is het belangrijk dat ze manieren hebben om hun stuifmeel en zaden weg van de ouderplant te verspreiden om inteelt te minimaliseren. Het gevleugelde stuifmeel dat pijnbomen hebben helpt deze verspreiding. Verschillende dieren zoals eekhoorns en Vlaamse gaaien eten vaak pijnboompitten en verspreiden ze. Pijnboompitten (zaden) worden ook een groot deel van de menselijke keuken (hoewel mensen deze zaden natuurlijk niet verspreiden). Omdat dieren niet alle soorten dennenappels eten, hebben sommige soorten unieke manieren ontwikkeld om inteelt te voorkomen.
Sommige dennenappels blijven goed gesloten totdat ze een extreem hoge temperatuur bereiken, zoals in een bosbrand. Alleen wanneer deze kegels worden verwarmd, laten ze hun zaden los, wat overeenkomt met de waarschijnlijke dood van de ouderplant in het vuur.