Inhoud
De spoelen van DNA in de kern worden chromosomen genoemd. Chromosomen zijn zeer lange stukken DNA die netjes door eiwitten worden verpakt. De combinatie van DNA en de eiwitten die DNA bevatten, wordt chromatine genoemd. De vingerachtige chromosomen zijn de meest dicht opeengepakte staat van DNA. Het verpakken begint in een veel eerder stadium, wanneer DNA zich om ballen van eiwitten wikkelt die nucleosomen worden genoemd. Nucleosomen plakken vervolgens samen om een dikkere vezel te vormen, de 30 nanometer vezel genoemd. Deze vezel vormt dan spoelen, die buigen om nog grotere spoelen te vormen. De opgerolde spoelen zijn hoe DNA dicht is verpakt in vingerachtige chromosomen.
chromosomen
Chromosomen zijn de structuren die de genetische informatie in DNA beschermen en beheersen. Chromosomen kunnen lang en uitgestrekt zijn, of ze kunnen stevig worden verpakt in dikke vingerachtige structuren. De uitgestrekte toestand maakt DNA gemakkelijker te lezen, maar kwetsbaar voor breuk. Door de dichte, vingerachtige toestand kunnen chromosomen netjes uit elkaar worden getrokken wanneer een cel zich splitst, maar wordt het lezen van de informatie moeilijker. Mensen hebben over het algemeen 23 paar chromosomen, wat betekent dat ze 46 chromosomen hebben. De helft van elk paar chromosomen komt van elke ouder. Twee van de 46 worden geslachtschromosomen genoemd, omdat ze het geslacht van een persoon bepalen. De andere 44 worden somatische chromosomen genoemd omdat ze genen bevatten die andere biologische kenmerken bepalen.
Histonen en nucleosomen
De meest basale eenheid van een chromosoom is DNA gewikkeld rond nucleosomen. Een nucleosoom is een bal van acht eiwitten, histonen genoemd. Histonen zijn positief geladen, zodat ze het negatief geladen DNA aantrekken, dat twee keer rond een nucleosoom wikkelt. DNA rond nucleosomen is als een parelsnoer. Histonen zijn geweldig voor het omwikkelen van DNA omdat hun positieve ladingen kunnen worden gewijzigd wanneer bepaalde moleculen eraan worden gehecht. Hoe positiever de histonen worden geladen, hoe strakker het DNA eromheen wikkelt. Het dempen van de positieve lading op de histonen maakt hun grip op DNA losser. Losgemaakt DNA wordt gemakkelijker getranscribeerd of gelezen in mRNA.
Vezels en spoelen
Het tweede niveau van het verpakken van DNA gebeurt wanneer de reeks DNA en nucleosomen samen knarsen om een dikke vezel te vormen. Deze vezel heeft een diameter van 30 nanometer en wordt de vezel van 30 nanometer genoemd. Deze vezel vouwt dan zichzelf om lussen te vormen langs een staaf van eiwitten, zoals takken die uit een boomstam groeien. Deze boomstamstructuur neemt dan een spiraalvormige vorm aan, zoals die van een telefoonsnoer. DNA is zo lang dat de spiraal zelf een grote vezel wordt, die weer kan worden opgerold. De dichtheid van een chromosoom is als die van veel koorden die in een cirkel zijn opgerold en in grote kratten zijn gestapeld, die worden vervoerd in vrachtcontainers getrokken door vrachtwagens met 18 wielen - maar in een chromosoom zijn alle koorden verbonden.
Centromeren en telomeren
Menselijke chromosomen hebben overeenkomsten in hun structuur. Nabij het midden van het chromosoom bevindt zich een gebied van eiwitten dat de centromeer wordt genoemd. De centromeer is als een sterke riem. Tijdens celdeling, wanneer chromosomen uit elkaar worden getrokken in twee cellen, worden ze getrokken door hun centromeren. Door aan het sterke centromeer te trekken, niet aan andere delen van het chromosoom, wordt de kans kleiner dat het chromosoom wordt gebroken. De uiteinden van menselijke chromosomen bevatten stukjes DNA die telomeren worden genoemd. Telomeren bevatten geen genen, maar worden telkens verkort wanneer de cel deelt. Ze bestaan om de genen verder op het chromosoom te beschermen, omdat het chromosoom na elke celdeling een beetje korter wordt.