Inhoud
Ondanks hun reputatie als destructieve krachten, waren vulkanen eigenlijk cruciaal voor de ontwikkeling van het leven op aarde. Zonder vulkanen zou het meeste aardwater nog steeds vastzitten in de korst en de mantel. Vroege vulkaanuitbarstingen leidden tot de tweede atmosfeer van de aarde, wat leidde tot de moderne atmosfeer van de aarde. Naast water en lucht zijn vulkanen verantwoordelijk voor land, een andere noodzaak voor veel levensvormen. Vulkanen kunnen op dit moment verwoestend zijn, maar uiteindelijk zou het leven op aarde niet hetzelfde zijn, als het al bestond, zonder vulkanen.
De vroegste vulkanen van de aarde
Het ophopende materiaal dat de aarde vormde, kwam samen met verschillende mate van geweld. De wrijving van het botsende materiaal gecombineerd met de hitte van radioactief verval. Het resultaat was een draaiende gesmolten massa.
Land
Terwijl de draaiende gesmolten massa vertraagde en afkoelde, ontwikkelde de borrelende ketel een vaste oppervlaktelaag. Het hete materiaal eronder bleef koken en borrelen naar het oppervlak. De oppervlakteschuimlaag bewoog, accumuleerde soms in dikkere lagen en zakte soms terug in de gesmolten massa. Na verloop van tijd werd het oppervlak echter dikker tot meer permanente lagen. De vulkaanuitbarstingen gingen door, maar het eerste land was gevormd.
Atmosfeer
Terwijl de aardmassa zich ophoopte, begonnen de minder dichte gassen die in de aarde gevangen zaten naar de oppervlakte te stijgen. Vulkaanuitbarstingen voerden gassen en water uit het aardse interieur. Met behulp van de uitbarstingen van vandaag als model, geloven wetenschappers dat de atmosfeer gegenereerd door die vulkanen bestond uit waterdamp, koolmonoxide, kooldioxide, zoutzuur, methaan, ammoniak, stikstof en zwavelgassen. Bewijs voor die vroege sfeer omvat uitgebreide ijzeren formaties. Deze rotsformaties komen niet voor in zuurstofrijke omgevingen zoals de huidige atmosfeer van de aarde.
Water
De steeds dikker wordende atmosfeer verzamelde zich toen de proto-aarde afkoelde. Uiteindelijk bereikte de atmosfeer zijn maximale capaciteit om water vast te houden en begon de regen.De vulkanen bleven uitbarsten, de aarde bleef afkoelen en de regen bleef vallen. Uiteindelijk begon het water zich op te hopen en vormde de eerste oceaan. Die eerste oceaan bevatte zoet water.
Begin van het leven
Sommige van de oudste rotsen op aarde, ongeveer 3,5 miljard jaar oud, bevatten fossielen die als bacterieel zijn geïdentificeerd. Iets oudere rotsen, ongeveer 3,8 miljard jaar oud, bevatten sporen van organische verbindingen. In 1952 zette afgestudeerde student Stanley Miller een experiment op om de omstandigheden in de vroege oceanen en de atmosfeer te simuleren. Millers verzegelde systeem bevatte water en anorganische verbindingen zoals die gevonden worden in vulkanische gassen. Hij verwijderde de zuurstof en plaatste elektroden in om de bliksem te simuleren die meestal gepaard gaat met vulkaanuitbarstingen, vanwege de atmosferische verstoringen door het vulkanische stof en gassen. Om natuurlijke verdamping en condensatie te simuleren, bracht Miller zijn experimentele brouwsel gedurende een week door cycli van verwarmen en koelen, terwijl hij elektrische vonken door de kolf liet gaan. Na een week bevatte het verzegelde systeem van Millers aminozuren, de bouwstenen van levende materialen.
Vervolgexperimenten van Miller en anderen toonden aan dat het schudden van de kolf om golfactie te simuleren ertoe leidde dat sommige van de aminozuren aan elkaar vastzaten in kleine bellen die op de eenvoudigste bacteriën leken. Ze toonden ook aan dat de aminozuren aan sommige natuurlijk voorkomende mineralen blijven kleven. Hoewel wetenschappers het leven in een fles nog niet hebben geactiveerd, tonen de experimenten aan dat de materialen van eenvoudige levensvormen zich in de vroege oceanen van de aarde hebben ontwikkeld. Analyse van DNA uit moderne levensvormen, van bacteriën tot mensen, laat zien dat de eerste eenvoudige voorouders in warm water leefden.
Hoewel het meeste moderne leven zou stikken in die vroege door vulkanen gegenereerde atmosfeer, gedijen sommige levensvormen in die omstandigheden. Eenvoudige bacteriën zoals die gevonden in diepzee-openingen tonen aan dat bacteriën overleven in barre omstandigheden. Fossielen van cyanobacteriën, een soort fotosynthetische blauwgroene algen, ontwikkeld en verspreid in de oude oceaan. Het afvalproduct van hun ademhaling, zuurstof, vergiftigde uiteindelijk hun atmosfeer. Hun vervuiling veranderde de atmosfeer voldoende om de ontwikkeling van zuurstofafhankelijke levensvormen mogelijk te maken.
Moderne voordelen van vulkanen
Het belang van vulkanen voor het leven eindigde niet met de ontwikkeling van een zuurstofrijke atmosfeer. Stollingsgesteente vormen meer dan 80 procent van het aardoppervlak, zowel boven als onder het oceaanoppervlak. Stollingsgesteenten (rotsen van vuur) omvatten vulkanische (uitbarstingen) en plutonic (gesmolten materiaal dat afkoelde voordat het uitbarstte) rotsen. Vulkaanuitbarstingen blijven land toevoegen, hetzij door bestaand land uit te breiden, zoals in Hawaï, of door nieuwe eilanden aan de oppervlakte te brengen, zoals bij Surtsey, een eiland dat in 1963 ontstond langs de mid-oceanische rug bij IJsland.
Zelfs de vorm van de landmassa van de aarde heeft betrekking op vulkanen. Vulkanen komen voor langs de verspreidingscentra van de aarde, waar de uitbarstende lava langzaam de bovenste aardlagen in verschillende configuraties duwt. De vernietiging van de lithosfeer (korst en bovenste mantel) in subductiezones veroorzaakt ook vulkanen wanneer het gesmolten, minder dichte magma terug naar het aardoppervlak stijgt. Deze vulkanen veroorzaken de gevaren van samengestelde vulkanen zoals Mt. St. Helens en Vesuvius. De effecten van de explosieve uitbarstingen van samengestelde vulkanen variëren van het ongemak van vertraagde en geannuleerde vliegtuigvluchten als gevolg van dikke as tot veranderingen in weerpatronen wanneer vulkanisch stof de stratosfeer bereikt en een deel van de energie van de zon blokkeert.
Ondanks de negatieve effecten van vulkanische activiteit, zijn er ook positieve kanten van vulkanen. Vulkanisch stof, as en rotsen vallen uiteen in de bodem met een uitzonderlijk vermogen om voedingsstoffen en water vast te houden, waardoor ze zeer vruchtbaar zijn. Deze rijke vulkanische bodems, andisols genaamd, vormen ongeveer 1 procent van het beschikbare aardoppervlak.
Vulkanen blijven hun lokale omgeving verwarmen. Warmwaterbronnen ondersteunen lokale natuurhabitats en veel gemeenschappen gebruiken geothermische energie voor warmte en kracht.
Minerale assemblages ontwikkelen zich vaak als gevolg van vloeistoffen van stollende intrusies. Van edelstenen tot goud en andere metalen, vulkanen zijn gerelateerd aan een groot deel van de minerale rijkdom van de aarde. De zoektocht naar deze mineralen en andere ertsen voedde veel van de menselijke verkenningen van de aarde.