Inhoud
- TL; DR (te lang; niet gelezen)
- Wat is een dosimeter?
- Hoe stralingsdosimetrie werkt
- Gebruikelijk dosimetergebruik
Hoewel we constant worden blootgesteld aan straling - in de vorm van zonlicht - en alle golflengten van licht kunnen worden beschouwd als straling, sommige vormen van straling zijn schadelijker voor mensen dan andere. Op dezelfde manier dat te veel zonlicht zonnebrand of huidkanker kan veroorzaken, kan overmatige blootstelling aan röntgenstralen, gammastralen en bepaalde radioactieve deeltjes alles veroorzaken, van blindheid tot ernstige celschade tot de dood. Om dit te voorkomen, draagt iedereen die werkt met, in of rond radioactieve stoffen of omgevingen een dosimeter - ook wel een stralingsbadge, stralingsband of TLD-detector genoemd. Met deze eenvoudige apparaten kunnen dragers de straling die ze absorberen bijhouden, voorkomen dat ze ziek worden en bepalen hoe gevaarlijk een radioactieve omgeving kan zijn.
TL; DR (te lang; niet gelezen)
Een stralingsdosimeter is een wetenschappelijk instrument dat wordt gebruikt om de blootstelling aan ioniserende straling te meten. Gewoonlijk gedragen in de vorm van een insigne of armband, bevatten deze meters fosforkristallen die elektronen kunnen vangen die zijn vrijgemaakt door schadelijke ioniserende straling. Bij verwarming geven de kristallen gevangen elektronen af in de vorm van licht - dit kan worden gemeten om te bepalen aan hoeveel straling de meter en zijn drager zijn blootgesteld. Dosismeters worden gebruikt door onderzoekers, onderhoudspersoneel en iedereen die in een potentieel radioactieve omgeving werkt.
Wat is een dosimeter?
Een dosimeter is een soort wetenschappelijk instrument dat wordt gebruikt om de blootstelling te meten. Hoewel bepaalde soorten dosismeters kunnen worden gebruikt om blootstelling aan hard geluid te volgen, is het meest gebruikte type dosimeter de stralings- of thermoluminescente (TLD) dosimeter: deze dosismeters, in de vorm van kleine badges of polsbandjes die op het lichaam worden gedragen, zijn gebruikt om de dosering van schadelijke straling te meten waaraan hun dragers gedurende een bepaalde periode zijn blootgesteld. Dosimeters bevatten fosforkristallen die elektronen vasthouden die zijn vrijgemaakt door verschillende vormen van schadelijke straling; gedragen in de loop van een tot drie maanden, kunnen deze kristallen vervolgens worden gebruikt om de blootstelling aan straling te bepalen via een proces dat bekend staat als dosimetrie.
Hoe stralingsdosimetrie werkt
Ioniserende straling, veroorzaakt door blootstelling aan röntgenstralen, gammastralen en bepaalde radioactieve deeltjes, is een soort straling die voldoende energie draagt om elektronen af te slaan van normaal stabiele moleculen. Wanneer dit in levend weefsel gebeurt, kan het verlies van elektronen celschade veroorzaken - maar diezelfde vrijgemaakte elektronen kunnen worden gevangen en gemeten onder de juiste omstandigheden. Stralingsdosimetrie werkt door hiervan te profiteren: wanneer elektronen worden bevrijd door ioniserende straling, kunnen ze worden gevangen in fosforkristallen, zoals die waaruit dosismeters zijn samengesteld. Wanneer fosforkristallen met gevangen elektronen worden opgewarmd, geven de kristallen deze gevangen elektronen af in de vorm van licht, dat kan worden gemeten om nauwkeurig de hoeveelheid straling te bepalen waaraan de dosimeter werd blootgesteld.
Gebruikelijk dosimetergebruik
In tegenstelling tot de meer bekende Geigerteller, een wetenschappelijk instrument dat de hoeveelheid straling die in een bepaald gebied van moment tot moment aanwezig is, meet, worden de verschillende soorten stralingsdosimeters gebruikt om blootstelling aan straling in een gebied of in een persoon gedurende langere tijd te volgen periode. Dosismeters kunnen zelfstandig in radioactieve omgevingen worden geplaatst om de gemiddelde hoeveelheid afgegeven straling te volgen, maar meestal worden ze gedragen door onderzoekers, onderhoudspersoneel en andere functionarissen die met of rond straling werken. Het personeel van veel universitaire afdelingen draagt dosismeters, net als het personeel van kerncentrales en sommige ziekenhuizen. Patiënten met chemotherapie zullen vaak ook dosismeters dragen tijdens de behandeling, om ervoor te zorgen dat de hoeveelheid straling waaraan ze worden blootgesteld binnen het nuttige bereik blijft, in plaats van een potentieel dodelijke binnen te gaan.