Het verschil tussen een aardbeving en een vulkaan

Inhoud

• Plaatgrenzen
• Vulkanen
• aardbevingen
• Voorspelling

Aardbevingen en vulkanen zijn beide het resultaat van platentektoniek. Het aardoppervlak is bedekt met een reeks korstplaten die bewegen in reactie op convectiestromen, geproduceerd door warmte van de mantel en kern. Geologen hebben geconcludeerd dat de vorming van de verschillende continenten een gevolg is van de beweging van deze verschillende platen. Waar en wanneer deze platen elkaar ontmoeten, bepaalt respectievelijk de locatie en het optreden van vulkanen en aardbevingen.

Plaatgrenzen

Er zijn drie soorten plaatgrenzen; convergent, divergent en transformeer. Volgens de website Classroom of the Future treden convergente grenzen op wanneer twee tektonische platen elkaar direct ontmoeten en samen verpletteren of kraken. Uiteenlopende grenzen worden gevormd wanneer twee platen uit elkaar bewegen. Transformatiegrenzen treden op wanneer twee platen langs elkaar schuiven, zoals langs de San Andreas Fault in Californië.

Vulkanen

Vulkanen komen alleen voor bij convergente en uiteenlopende plaatgrenzen. Bij convergente grenzen wordt één plaat onder de andere gedwongen en vormt een heuvelrug waarlangs bergen en vulkanen zich ontwikkelen. Enorme krachten worden uitgeoefend als de platen elkaar ontmoeten. Dit veroorzaakt barsten in de korst, die worden gevuld door magma dat uit de mantel ontsnapt en uiteindelijk een vulkaan produceert, zoals beschreven door BBC Bitesize. De platen die in tegengestelde richtingen bewegen op uiteenlopende grenzen zorgen er daarentegen voor dat de korst uit elkaar valt en een opening achterlaat. Dit gat wordt opgevuld door magma en vormt volgens Classroom of the Future een nieuwe korst aan de grens. Vulkanen worden gevormd waar dit magma de oppervlakte bereikt. Wanneer de druk in vulkanen zich ophoopt tot een bepaald niveau, barsten ze uit en spuiten gesmolten magma en puin over de omliggende gebieden.

aardbevingen

Volgens een artikel van BBC News in 2009 behoren aardbevingen tot de meest destructieve natuurlijke gebeurtenissen. Aardbevingen zijn geen geologische structuur zoals vulkanen en ze geven geen magma vrij. Het zijn gewelddadige bewegingen van de aardkorst. In tegenstelling tot vulkanen komen aardbevingen echter voor bij alle soorten plaatgrenzen. Aardbevingen treden op als gevolg van wrijving en drukopbouw tussen platen. Ze kunnen plaatsvinden wanneer bewegende platen botsen of wanneer ze aan elkaar worden vergrendeld. Bij transformatiegrenzen kunnen platen die naast elkaar bewegen bijvoorbeeld samen worden vergrendeld en de druk (potentiële energie) opbouwen. Uiteindelijk breken de platen los, waardoor de opgeslagen energie vrijkomt in de vorm van een aardbeving.

Voorspelling

Wetenschappers hebben meer succes geboekt door het voorkomen van vulkanen te voorspellen in vergelijking met aardbevingen, die uiterst moeilijk te voorspellen zijn. De reden waarom aardbevingen zo moeilijk te voorspellen zijn, is te wijten aan het gebrek aan regelmatige patronen in hun optreden, volgens Randy Kobes en Gabor Kunstatter aan de fysica-afdeling van de Universiteit van Winnipeg. Dit maakt aardbevingen een groter risico voor de mens. Bovendien doen aardbevingen zich vaak voor in dichtbevolkte gebieden, zoals langs de San Andreas-fout, terwijl er in de buurt van vulkanen vaak lagere bevolkingsdichtheden zijn. Dit komt omdat vulkanen vaak synoniem zijn met bergachtig terrein, dat niet geschikt is voor nederzettingen. Er zijn echter enkele uitzonderingen hierop, zoals Mt. St. Helens, gelegen in een dichtbevolkt gebied van de Verenigde Staten.