Inhoud
Ze zijn zo klein dat je ze meestal niet zonder microscoop kunt zien, maar ondanks hun minuscule grootte spelen diatomeeën een cruciale rol in een van de grootste ecosystemen op de planeet. Deze eencellige algen zijn een soort plankton. Ze veranderen zonlicht in chemische energie door fotosynthese, dus ze zijn een vitale component van oceaanecosystemen - en van veel zoetwaterecosystemen ook.
Zuurstof en diatomeeën
Ergens tussen een vijfde en een kwart van alle fotosynthese op onze planeet wordt uitgevoerd door diatomeeën. Dat betekent dat maar liefst een kwart van de zuurstof op aarde uit diatomeeën komt. Omdat mensen en alle andere dieren zuurstof nodig hebben om te ademen, vertrouwen we allemaal indirect op diatomeeën om ons te ondersteunen. Door koolstof te fixeren of om te zetten van koolstofdioxide in suiker, verminderen diatomeeën ook de hoeveelheid koolstofdioxide in de atmosfeer, net als landplanten.
Voedsel
In de oceaan worden diatomeeën opgegeten door kleine dieren die zoöplankton worden genoemd. Zoöplankton ondersteunt op zijn beurt grotere organismen, zoals vissen, dus veel dieren in de oceaan zijn voor hun overleving afhankelijk van diatomeeën. Diatomeeën zijn verantwoordelijk voor meer dan 40 procent van de fotosynthese in de oceanen van de wereld, en zonder hen zou de oceaan niet in staat zijn om de hoeveelheid leven die het doet te ondersteunen. Diatomeeën zijn ook een belangrijke bron van voedsel en energie voor andere organismen in veel zoetwaterecosystemen. Slakken, caddis vliegenlarven, kleine schaaldieren en filtervoeders zoals kokkels behoren tot de vele dieren in zoetwatersystemen die op diatomeeën grazen.
Algenbloei
Onder voedingsstofrijke omstandigheden in zoet water kunnen algen ongecontroleerd groeien, wat resulteert in een algenbloei die schadelijk kan zijn voor andere organismen zoals vissen. Soms produceren algen in de bloei toxines die gevaarlijk zijn voor dieren. Omdat diatomeeën een van de meest voorkomende soorten algen zijn, zijn ze meestal een cruciaal onderdeel van deze bloemen. Wanneer ze in overvloed groeien, kunnen diatomeeën ook koloniseren en zich hechten aan door de mens gemaakte oppervlakken, waarbij soms dure schoonmaakwerkzaamheden nodig zijn.
fossielen
Een van de meest ongewone kenmerken van diatomeeën zijn hun op silica gebaseerde schalen. Wanneer diatomeeën sterven, vallen hun schelpen op de bodem van het waterlichaam en bewonen ze zich als sediment. Biologen kunnen dit sediment gebruiken om trends in de waterkwaliteit in een ecosysteem te volgen door het te gebruiken om het type en de hoeveelheid diatomeeën nu en in het verleden te achterhalen. Soms kunnen diatomeeënschelpen in het zeebodemsediment na verloop van tijd diatomeeënaarde worden. Sommige oude diatomeeënaardeafzettingen die ooit zeebodemsediment waren, zijn tegenwoordig droog land. Diatomeeënaarde gewonnen uit deze afzettingen heeft een breed scala aan belangrijke industriële toepassingen als filter en schuurmiddel; sommige biologische tuinders gebruiken het voor ongediertebestrijding. Diatomeeën die onder sediment zijn samengeperst, kunnen na verloop van tijd ook worden samengeperst om olie te vormen, dus diatomeeën zijn indirect verantwoordelijk voor veel van de brandstof die we vandaag in onze auto's verbranden.